Rotamız Mutluluk
 /  Gezinti Bağlantılarını Atla
Ana Sayfa /
Makaleler /
ÇOCUKLARDA YER ÇEKİMİ GÜVENSİZLİĞİ

Vestibüler fonksiyon bozukluğu, iç kulaktan gelen duyuların beyinde yetersiz işlenmesidir. Vestibüler fonksiyon bozukluğu olan çocuk, yer çekimi, denge ve hareket konularında zorluk yaşar. Dik durması için gerekli postüral kontrolünü geliştiremeyebilir. Hiç emekleyemeyebilir, geç yürüyebilir, sürekli yerde yatabilir, oturduğu yerde devrilebilir, yürürken kollarını ve bacaklarını bir yerlere vurabilir veya masada otururken başını elleriyle destekleme ihtiyacı duyabilir. Vestibüler uyarana ihtiyacı olan çocuklar için, başkaları için yeterli olan hareketler yeterli gelmez. Çocuk alışılmayan yollardan yerçekimine karşı gelmeye çalışır. Yatağın kenarından aşağı sarkabilir, oyun parkında tüm aletlerin üzerinden atlama ya da hızlı hızlı oynayıp ani değişiklikler yapabilir, merdivenlere ve kapılara tırmanabilir.

Vestibüler fonksiyon bozukluğu olan bireyler iç ve dış duyu girdilerine ya çok az ya da çok fazla tepki verirler. Bu çocuklar bazı zamanlar aşırı tepkili bazı zamanlarda ise aşırı tepkisiz olurlar.  Bu da duyusal arayış,  duyusal aşırı yanıtlılık ve duyusal eksik yanıtlılık olarak adlandırılır. Çocuk harekete tahammülsüz ve yer çekimine güvensizdir. Bu tür çocuklar, ayakları yerle bağlantı içinde olmazsa kendilerini savunmasız hissederler. Yerçekimi güvensizliği olan çocuklar yüksekten korkabilir veya başın pozisyonunun değişimlerine (başın rotasyonu gibi) aşırı cevaplılık gösterebilir. Sıklıkla nedensiz korkular, endişe ya da merdiven, asansör, yüksek oyun parkı ekipmanlarından, değişken (dinamik veya eğim gibi) yüzeylerden kaçınma gösterirler. Bu çocuklar yavasş ve dikkatli hareket ederler, çocuklarla oyunlara katılımı reddedebilirler. Yerçekimi güvensizliği sonucunda, çocukta düşme ve düşme olasılığına karşı anormal stres ve kaygı oluşur. Hareket bu çocuklar için eğlenceli değil korkutucudur. Çocuğun başı hareket ettiğinde, o kendini düşüyor ya da kontrol edemiyor şeklinde algılar.

Yerçekimi güvensizliğinde etkili terapi yöntemi ‘duyu bütünleme’ terapisidir. Çocuğa ihtiyacı doğrultusunda doğru uyarıları dereceli olarak vererek salıncak, egzersiz topu, küçük top, kaydırak, kaykay, hamak ve trombolin aktiviteleri kullanılarak uzman bir fizyoterapist ya da ergoterapist tarafından vestibüler bilginin etkili bir şekilde işlemlenmesi öğretilir. Bu konuda ebeveyn desteği de oldukça önemlidir. Aileler de evde birtakım etkinliklerle  çocukların gelişimine kaktı sağlayabilir. Bunlar oturarak, yatarak, yüz üstü, sırt üstü, kenarlara tutunarak, kenarlara tutunmayarak ya da bacaklarını iki yana açarak kayma, karda kayma olabilir. Araçlara binmek denge, motor planlama, motor koordinasyon becerilerini geliştirdiğinden üç tekerli bisiklet ve skutera binmek gibi aktivitelerden de yararlanılabilir.

Dengesiz yüzeylerde yürüme, kumlu sahiller, oyun parklarındaki tahta köprüler, çimenlik alanlar,ev için su yatağı gibi aktiviteler vestibüler duyu için iyidir. Bu yüzeyler çocukların hareket ederken vücutlarını kontrol etmelerini sağlar. Büyük terapi topunun üzerinde dengede durmak aktivitesi de çok yönlüdür. Çocuğu karnının üstüne, sırt üstü topun üzerine yatırabilir, üstüne oturtup zıplatabilirsiniz. Bu topların büyüklüğü çocuğun boyuna göre orantılı olmalıdır. Karın aşağıda baş yukarıda olacak şekilde( yani karın yere değecek) resim yapma, müzikle kolları hareket ettirerek dans etme, terapi topuna karın üstü yatarken bir kovaya top atma, bir çubukla toz şekere, pirince şekiller çizme gibi aktiviteler yapılabilir. Bu aktiviteler sırasında ailelerin dikkat etmesi gereken önemli noktalar vardır.

Salıncakta sallanmak rahatlatıcı bir etkinlik olarak geçse de bazı çocuklar için bu böyle olmayabilir. Nazikçe yapılan doğrusal hareketler sakinleştiricidir fakat hızlı yapılan, yükseğe çıkılan sallanma uyarıcıdır. Eğer çocuğun yer çekimi güvensizliği var ise çocuğu önce alçak salıncakta başlatmak en doğrusudur. Salıncakta sallanırken çocuğu kucağa almak da bir çözüm olabilir. Kendi etrafında dönme çocuğun izni olmadan yapılmaması gereken bir çalışmadır. Oyun parkında salıncakta, atlıkarıncada döndürmek en son aşamalardan olmalıdır. Önce evde döner bir sandalye kullanarak bu aktivite denenmelidir. Böylece vestibüler girdi sağlanarak yerçekimi güvensizliği giderilmeye çalışılır.


Atlantis Özel Eğitim ve Rehabilitasyon l Yazılım K7