Rotamız Mutluluk
 /  Gezinti Bağlantılarını Atla
Ana Sayfa /
Makaleler /
ÇOCUKLARDA YÖNERGE TAKİP BECERİSİ

 

  Özel gereksinimli bireylerde tanı alanı fark etmeksizin yönerge takip becerisi kritik becerilerden biri olarak görülmektedir. Çocuğunuz sizi anlamıyorsa, söylediklerinizi yapmakta desteğe ihtiyaç duyuyorsa ya da yönergenizden sonra harekete geçmiyorsa bu durumun detaylı bir şekilde değerlendirilmesi gerekmektedir. 

  Yönerge takip becerileri, Dil, Konuşma ve Alternatif iletişimler ile Alıcı dil kazanımları arasında yer almaktadır. Alıcı dil becerilerinin öğretiminde çocuktan sözel ifadeyi anlaması ve bu yönerge uygun tepki ve/veya davranışı vermesi beklenir. Temel olarak çocuğa sözel uyaran verilir ve bu uyarana uygun tepki vermesi öğretilir.  

  Çocuğa yönerge takip becerisinin kazandırılması sürecinde çocuğa verilecek yönergelerin öncelikli olarak açık, net ve alıcı dil düzeyine uygun olarak verilmesi gerekmektedir. Burada önemli olarak yönergenin hiyerarşik sırasının izlenmesidir, bu hiyerarşiye bağlı olarak Tek eylem bildiren yönergeler ile başlanması oldukça önemli bir noktadır, örnek olarak “ver, al, tut, koş, otur, yürü, dur, kalemi tut, çöp at, su ver vb.” yönergeler ile çalışılmalıdır. İki eylem bildiren yönergelerin öğretimi, tek eylem bildiren yönergeler sürecinde ögrenmiş olduğumuz yönergelerin birleştirilmesi ilişkilendirilmesi veya genişletilmesi olarak adlandırılabilir. Bunlar kalemi al ve resmi boya, kağıdı al ve çöpe at, bardağı al ve masaya koy, peçete al ve masayı sil gibi üç ve daha fazla eylem içeren yönergelerdir. Üç veya daha fazla eylem bildiren yönergelerin öğretiminde ilişkili eylemler doğrultusunda verilmelidir ‘bardağı al, su doldur ve suyu iç’ gibi yönergeler şeklindir. Koşullu yönergeleri yerine getirme öğretim sürecinde kızlar alkış yapsın, mavi tokalılar yanıma gelsin vb. Şeklindeki yönergeler çalışılmakta ve yönergelerin hiyerarşisi doğrultusun da genişletilmekte ve çocuğun kapasitesi ölçüsünde bağımsız yaşama becerisi düzeyine kadar ilerletilebilmektedir. 

Özel gereksinimli çocuklar sistematik öğretim uygulamaları olmadan öz bakım ve günlük yaşam becerilerini ya çok geç öğrenmekte veya hiç öğrenememektedirler. Özel gereksinimli bireylerin taklit yeteneklerinin sınırlı olması ve gözlem yoluyla öğrenebilmelerinin yeterli olmaması akranlarının sahip olduğu becerileri öğrenmelerini güçleştirebilmektedir. Çünkü bu çocukların öğrenme motivasyonları oldukça düşüktür, ayrıca bedensel ve zihinsel gelişimleri, bu becerileri yapabilecek seviyeye ulaşamamaktadır. Örneğin, çocuğun basit bir beceriyi yapabilmesi için öncelikle psikomotor gelişimi ile el-göz koordinasyonunun söz konusu beceriye uygun olması gerekir. Ayrıca çocuk, basit yönergeleri anlamalı, varlıklar arasındaki farklılık ve benzerlikleri kısmen de olsa algılamalı ve bir başkasını taklit edebilmelidir. 

Yönerge takibi becerisi temelli eğitimlerin temel amacı, bağımsız yaşama becerilerini, kapasiteleri ölçüsünde geliştirmektir. Yaşam işlevlerini geliştirerek onları daha bağımsız kılmaktır. Bağımsız yaşam becerileri genel olarak, bireyin başkalarına bağımlı olmadan, yaşamını sürdürmesi için gerekli olan becerileri içerir. Bu bireylere toplum içinde kendi kendilerine yeterli olmalarını sağlayacak davranış ve becerileri kazandırmak gerekmektedir. Bu davranış ve beceriler; başarı için gerekli temel beceriler, uyum için gerekli beceriler, günlük yaşam becerileri, mesleğe hazırlık ve mesleki beceriler olarak sıralanan bağımsız yaşam beceri alanlarından oluşmaktadır. 


Atlantis Özel Eğitim ve Rehabilitasyon l Yazılım K7