Oral Motor Gelişim
Oral motor gelişimi, ağız ve çevresindeki kasların kontrolünü ve koordinasyonunu içerir. Bu kaslar, yeme, içme, konuşma, gülme ve ağlama gibi aktiviteleri gerçekleştirmek için önemlidir. Oral motor beceriler, çocukların öz bakım becerileri, sosyal etkileşim, iletişim ve öğrenme yeteneklerini de etkiler.
Oral motor aktivite terapisi doğru beslenme ve konuşma becerileri üzerinde çalışır. Bu durum hem çocuğu hem de aileyi çeşitli zorluklarla karşılaştırabilir. Beslenme sorunları; bireyin besin tercihlerindeki sınırlılıklardan, bağımsız yeme becerisi gösterememesine veya normal dışı yeme davranışlarına kadar pek çok alanı kapsayabilir. Çocuklar oral motor yapılarındaki işlev bozukluğu nedeniyle yemek yerken zorluk yaşarlar. Beslenme sırasında çiğneme yetersizliği, boğulma, öğürme, kusma ve yutma güçlüğü oluşabilir.
Çocuğun belirli bazı gıdalara karşı seçiciliğinin, oral-duyu motor sorunlar nedeni ile yaşadığı beslenme sorunlarının sağlık üzerindeki etkisi bilinmektedir. Bu etki, küçük yaşlarda ve ileri yaşlarda farklı şekillerde gözlenebilir. Küçük yaşlarda uzun beslenme süreleri ve tek tip gıda alımı şeklinde günlük yaşama yansıyan sorunlar, ileri yaşlarda hızlı ancak sağlık açısından önerilmeyen bir beslenme tablosu şeklinde dönüşüme uğrayabilir.
Riskli yenidoğanların ve özel gereksinimli çocukların oral motor becerilerin gelişimi ve uygun beslenme özelliklerinin yerleştirilmesi için erken dönem değerlendirme ve gerekli müdahalelerin yapılması önemlidir.
Oral Motor Aktiviteleri
Çocuklar ile yapacağınız birkaç eğlenceli oyun ile gelişimine çok yönlü katkı sağlamanız mümkün. İşte bunlardan bazıları:
- Süt dolu bardağı pipetle üfleyerek hava kabarcıkları yapmak,
- Islık çalmak, hatta belli ritimleri taklit etmesini istemek,
- Armonika, flüt ya da karton rulo ile ses çıkarmak,
- Pipet ile pamuk ya da kağıtları bir noktaya taşımak,
- Yumuşak, gevrek ve benzeri farklı gıda dokularını çiğnemek,
- Pipet yardımı ile farklı yiyecek çeşitlerini içmeye çalışmak (su, elma püresi, puding, milkshake)
- Sakız çiğnemek ve şişirmeye çalışmak,
- Sulandırılmış boyayı kağıt üzerinde üfleme çalışması yapmak evde yapılabilecek zevkli paylaşımlar arasında sayılabilir.
Gözlemleriniz sonucunda bu aktiviteler ile sakinleşen, odaklanan çocuğunuza her zaman yanında taşıyabileceği somut bazı oyuncaklar da alabilirsiniz. Duyusal çiğneme kolyeleri, çiğnenebilir bilezikler, tüpler, çiğnenebilir kalem başlıkları bunlardan bazılarıdır. Beslenme çantasına fındık, fıstık, galeta gibi çıtır gıdalar eklemeniz okulda konsantrasyonunu arttıracaktır.