Rotamız Mutluluk
 /  Gezinti Bağlantılarını Atla
Ana Sayfa /
Makaleler /
OTİZMLİ ÇOCUKLARDA ORTAK DİKKATİN ÖNEMİ

 Otizm yaşamın ilk üç yılında ortaya çıkan nöro-gelişimsel bir farklılıktır. Sosyal uyum güçlüğü ve dil-konuşmadaki problemler temel sorunu oluşturmaktadır. Kendi başına oyun oynamayı tercih etmekte, yaşıtlarıyla oyun kurmakta ve sürdürmekte güçlük çekmektedirler. Oyuncaklar ile amacına uygun oynamak yerine döndürerek ya da yuvarlayarak oynamayı tercih etmektedirler.

 Otizmli çocuklar oyunlarında tek başlarına kalmaya alışmış olduklarından dolayı ikinci bir kişiyi kabul etmekte güçlük çekebilmektedirler. Bu süreçte iletişimi desteklemek için çocuğun dünyasına girmek, çocuğun oyununa dahil olmak yani ortak dikkat kurmak gerekmektedir.

   Ortak dikkat, çocuğun dikkatini bir nesne ve bir kişi arasında ayarlama becerisi olarak da tanımlanmakta, çocukların eğitim sürecinde en önemli unsur olarak görülmektedir. Ortak dikkat başlatmanın taklit, sosyal, dil gelişimi açısından önemli role sahip olduğu vurgulanmaktadır. Ortak dikkat becerilerinin ortaya çıkması ilk sözcüklerin kazanılmasında önemli bir etken olduğu düşünülmekte, çocuğun çevresindeki bireylerin nesne ve olaylara karşı düşüncelerini anlayabilmesi için oldukça önem taşımaktadır.

   Otizmli çocuklar özellikle göz teması kurmama, sürekli belli noktaya bakma, isme tepki vermeme gibi ortak dikkat bozuklukları yaşamaktadırlar. Ortak dikkat kurma ile birlikte göz teması süresini uzatma, jest ve mimikler ile iletişim kurabilme, dikkati farklı olay ve nesnelere yöneltme becerileri desteklenmektedir.

   Otizmde görülen ortak dikkat güçlüklerinin diğer çocukluk çağı bozukluklarında görülmemesi, birçok otizmli çocukta ortak dikkat güçlüğüne rastlanması ve en erken ortaya  çıkan sosyal davranışlardan biri olması nedeni ile otizmdeki temel eksiklik olabileceği düşünülmektedir. Bu temel eksiklik etkileşim temelli oyun ile desteklenmelidir. Zamanla ortak dikkati gelişen çocukların çevrelerindeki bireylere karşı da ilgileri artmaktadır.

   Ortak dikkat başlatma ve ortak dikkate tepki verme şeklinde iki alt beceri olarak açıklanmaktadır. Ortak dikkate tepki verme becerisi, ortak dikkat başlatma becerisinden önce öğrenilmektedir. Ortak dikkate tepki verme; bir yetişkinin ya da akranın, ortak dikkat başlatma girişimine karşılık çocuğun verdiği tepki ortak dikkate tepki verme becerisidir. Çocuğun ortak dikkate tepki verme becerisini edinmesi için öncelikle karşısındaki kişi ile göz teması kuruyor ve ismi söylendiğinde bakıyor olması gerekir. Göz teması kurulan çocuğa, ona bir nesne sunulduğunda bu yeni nesneyi eline alması; uzaktaki bir nesne işaret edildiğinde veya bakış kaydırarak gösterildiğinde o nesneye bakması çocuğun ortak dikkate tepki verdiğini gösterir. Ortak dikkati başlatma; karşısındaki kişinin dikkatini çekme girişimidir. Çocuk, yetişkine bir nesneyi/olayı işaret etme davranışlarıyla ortak dikkat girişimlerini başlatmaktadır. Ortak dikkatin her iki alt becerisi de çocukların dil gelişimlerinde çok önemli role sahiptir.

   Ortak dikkat becerisi, çocukların iletişim kurduğu kişiler ile paylaşımlarının artmasını ve böylece oyun becerilerinin gelişimi için temel oluşturmasını sağlamaktadır. Çocuklar iki yaşına geldiğinde, çevreleriyle olan sosyal etkileşimleri yoğunlaşmakta, dolayısıyla, karşılıklı ve tamamlayıcı oyun oynamaya hazır hale geldikleri gözlenmektedir. Ortak dikkat kurabilen çocuk, etkileşime dayanan oyunlar oynayabilmekte; sosyal oyuna katılmaya başlamakta ve böylece iletişim ve taklit becerileri gelişmektedir.


Atlantis Özel Eğitim ve Rehabilitasyon l Yazılım K7