Rotamız Mutluluk
 /  Gezinti Bağlantılarını Atla
Ana Sayfa /
Makaleler /
DUYU BÜTÜNLEME NEDİR? NELERE ODAKLANIR?

 

Duyu bütünleme, 5 duyu organının yanı sıra, öncelikle üç temel duyuya odaklanır:

  • Dokunsal (Taktil)
  • Vestibüler
  • Proprioseptif

Aralarındaki bağlantılar doğumdan önce oluşmaya başlar ve kişi olgunlaşıp çevresi ile etkileşime geçtikçe gelişmeye devam eder. Üç duyu sadece birbirine bağlı değildir, aynı zamanda beyindeki diğer sistemlerle de bağlantılıdır. Bu üç duyu sistemi, görme, temel hayatta kalmamız için kritik öneme sahiptirler. Temel olarak, çevremizdeki farklı uyaranları deneyimlememize, yorumlamamıza ve bunlara yanıt vermemize izin verir.

Dokunsal Sistem

Dokunsal sistem, beyne bilgi gönderen deri yüzeyinin altındaki sinirleri içerir. Bu bilgiler hafif dokunma, ağrı, sıcaklık ve basıncı içerir. Bunlar, çevreyi algılamada ve hayatta kalmak için koruyucu reaksiyonlarda önemli bir rol oynarlar.

Dokunsal sistemdeki işlev bozukluğu, bir bireyde şu durumlarda görülebilir:

  • Dokunulmaktan hoşlanmaz
  • Belirli “dokulu” yiyecekleri yemeyi reddetmek
  • Belirli türden kıyafetleri giymeyi reddediyor
  • Saçının veya yüzünün yıkanmasından şikayetçi olur
  • Ellerini kirletmekten kaçınır (ör. tutkal, kum, çamur, parmak boyası)
  • Nesneleri bütün elleri ile tutmak yerine parmak uçlarını kullanır

İşlevini tam olarak yerine getiremeyen bir dokunsal sistem, aşırı duyarlı  veya az duyarlı algılamasına yol açabilir ve kendi kendine izolasyona, genel olarak sinirli olmaya, dikkat dağınıklığı ve hiperaktiviteye  yol açabilir.

Dokunsal savunuculuk, bir bireyin hafif dokunuşa aşırı derecede duyarlı olduğu bir durumdur. Dokunsal sistem olgunlaşmadığında ve yanlış çalıştığında, diğer beyin süreçlerine müdahale edebilecek anormal sinir sinyalleri gönderilir. Bu da beynin aşırı uyarılmasına neden olur ve durdurulamayan veya organize edilemeyen aşırı beyin aktivitesine yol açabilir. Beyindeki bu tür aşırı uyarılma, bir bireyin davranışını düzenlemesini ve konsantre olmasını zorlaştırabilir. Dokunma hissine karşı olumsuz bir duygusal tepkiye yol açabilir.

Vestibüler Sistem

Vestibüler sistem, başın pozisyonundaki hareketi ve değişiklikleri algılayan iç kulaktaki (yarı dairesel kanallar) yapıları ifade eder. Örneğin, vestibüler sistem, gözleriniz kapalı olsa bile başınızın ne zaman dik veya eğimli olduğunu size söyler. Bu sistemdeki işlev bozukluğu iki farklı şekilde kendini gösterebilir. Bazı çocuklar vestibüler uyarana aşırı duyarlı olabilir ve sıradan hareket aktivitelerine (örn. Salıncaklar, kaymalar, rampalar, eğimler) karşı korkulu reaksiyonlar gösterebilir. Ayrıca merdivenlere veya tepelere tırmanmayı veya inmeyi öğrenmede güçlük çekebilirler ve düzensiz veya dengesiz yüzeylerde endişeli yürüme veya sürünme yaşayabilirler. Sonuç olarak, boş alanlarda korkmuş görünürler.

Vestibüler yüksek eşik olan çocuklarda genel olarak sakar görünür. Diğer uçta, çocuk aktif olarak vücudu aşırı bir hızla hareket ettirme, dönme ve / veya zıplama gibi çok yoğun duyusal deneyimler arayabilir. Bu tip bir çocuk, sürekli olarak vestibüler sistemlerini harekete geçirmeye çalışırlar.

Proprioseptif Sistem

Proprioseptif sistem, bir kişiye vücut pozisyonu hakkında farkındalık sağlayan kas, eklem ve tendon bileşenlerini ifade eder. Propriosepsiyon verimli bir şekilde çalıştığında, bir bireyin vücut pozisyonu farklı durumlarda otomatik olarak ayarlanır; örneğin, proprioseptif sistem, vücuda bir sandalyede düzgün bir şekilde oturmamızı ve bir kaldırımdan düzgün bir şekilde çıkmamızı sağlamak için gerekli sinyalleri sağlamaktan sorumludur. Ayrıca kalemle yazmak, çorba içmek için kaşık kullanmak ve gömleğini iliklemek gibi ince motor hareketleri kullanarak nesneleri manipüle etmemize olanak tanır.

Proprioseptif işlev bozukluğunun bazı yaygın belirtileri şunlardır:

  • Sakarlık/ Düşme eğilimi
  • Uzayda vücut pozisyonu konusunda farkındalık eksikliği
  • Garip vücut duruşu
  • Küçük nesneleri (düğmeler, çıtçıtlar) kullanmakta zorluk
  • Özensiz bir şekilde yemek yeme
  • Yeni motor hareket aktivitelerinde zorluk yaşama

Propriosepsiyonun bir başka boyutu da motor planlamadır. Bu, farklı motor görevleri planlama ve yürütme yeteneğidir. Bu sistemin düzgün çalışabilmesi için duyusal sistemlerden doğru bilgi alması ve ardından bu bilgileri verimli ve etkili bir şekilde organize etmesi ve yorumlaması gerekir.

 

 

 

 

 

  

 

 


Atlantis Özel Eğitim ve Rehabilitasyon l Yazılım K7