Rotamız Mutluluk
 /  Gezinti Bağlantılarını Atla
Ana Sayfa /
Makaleler /
OTİZM VE KABA MOTOR BECERİLER

Otizm spektrum bozukluğu (OSB), çocukluk döneminde gelişen motor, duyusal, sosyal ve bilişsel eksiklikler ile karakterize gelişimsel bir bozukluktur. Motor beceri kavramı ise büyük kas gruplarının kullanıldığı ve bir amaca yönelik ya da işlevsel bir sonucu olan istemli hareket olarak belirtilmektedir.

Otizmin tipik özellikleri yanısıra motor becerilerin gelişimi açısından incelediğimizde gecikme ya da gerilemeler görülmektedir.  Tipik gelişim gösteren çocuklarda yapılması beklenen motor beceriler yaşa göre değişiklik göstermektedir. İki yaşındaki bir çocuğun merdivenleri teker teker çıkıp inmesi, 1-3 saniye tek ayak üzerinde durabilmesi, büyük bir topa vurabilmesi, küçük bir topu fırlatması, çift ayakla sıçramaya başlaması beklenir. Üç- dört yaşa gelindiğinde merdiven çıkma, üç tekerlekli bisiklet sürme gibi resiprokal aktiviteler, kolayca koşabilme, tek ayak üstünde kısa süreli dengede durma, zıplama gibi beceriler gelişir. Beş- altı yaşta çocuk tek ayağının üstünde 10 saniye durabilir, becerikli şekilde sallanır ve tırmanır, top sürebilir, bazı harfleri yazmaya başlar. Altı- yedi yaşta ise çocuğun temel motor becerileri kazanarak, hızı ve düzgünlüğünü arttırmış olması beklenir. Temel oyun becerileri erken çocuklukta, 3-6 yaş arasında öğrenilir. Bu çocukların koşma, sıçrama, fırlatma, yakalama gibi temel yetenekleri gelişir. 6-10 yaşa gelindiğinde çocuklar bu becerilerde ustalaşırlar, motor becerilerle beraber vücudun kas-iskelet sistemi gelişir. Otizmli bireylerde ise bu kaba motor beceri basamaklarında farklı derecede yetersizlikler ve yaşıtlarına göre gecikmeler görülmektedir örneğin otizmli çocukların yürüyüşünün normal çocuklara göre farklılık gösterdiği  ve daha geç yürüdükleri ifade edilmiştir. Bunun yanı sıra OSB’li çocuklarda görülen motor beceri farklılıklarının ortaya çıkma zamanını tespit etmek üzere erken çocukluk dönemine odaklanan çalışmalar bebeklik döneminde de motor beceri ile ilgili birtakım sorunların görüldüğünü bildirmiştir. Sırtüstü yatış pozisyonundan yüzüstü pozisyona dönme, oturma, emekleme ve yürüme şekillerinde hareket anormalliklerinin olduğunu anormal hareket örüntüleri ve ilkel reflekslerin farklılığına, denge kaybında koruyucu tepki olmamasını ifade etmiştir.

 

Yaşamın ilk yıllarında kazanılması gereken motor beceriler, çocuğun çevreyi algılaması, tanıması, günlük yaşam becerilerini bağımsız olarak yerine getirebilmesi ve ilerleyen yıllarda çocuğun öğrenim hayatı açısından önemlidir. Otizmli bireylerde görülen kaba motor beceri basamaklarındaki yetersizlikler yaşamın diğer alanlarında da bazı sorunlara neden olduğu belirtilmektedir. Yine literatürde yer alan çeşitli araştırmalar, OSB’li çocuklarda görülen motor beceri eksiklikleri ile bazı gelişim alanlarını ilişkilendirmiştir.  OSB’li bebeklerin motor becerileri ile sosyal iletişim becerilerinin ilişkili olduğunu bildirilmiştir. Erken çocukluk dönemindeki motor beceri gelişimdeki sınırlılıkların daha sonraki bilişsel gelişimin, bebeklik döneminde motor beceride yaşanan zorlukların sonraki yıllarda ifade edici dil beceri yetersizliklerinin ön belirtisi olarak yorumlanmıştır. Motor gelişimin göstergesi olan motor beceriler, bireyin çevresi ile iletişim kurmasına ve yemek yeme, öz bakım gibi günlük yaşam becerileri olarak adlandırılan bağımsız olarak hareket etme becerilerini sergilemesine olanak sağlar. Bu nedenle bireyin yaşamında önemli olan, diğer gelişim alanları ile ilişkisi bulunan motor beceri düzeyini ve var olan motor gelişim yetersizliklerinin belirlenmesi ve belirli bir süreç içerisinde motor becerilerin ilerlemesini motor gelişim testleri ile değerlendirilmesi, yetersizliğe yönelik gerekli eğitim programların oluşturulması ve gelişiminin optimum düzeyde desteklenebilmesi açısından gereklidir. Ayrıca geliştirilen motor beceriler, fiziksel aktiviteye katılımı ve sosyal becerilerin gelişimini arttırmaya yardımcı olabilmektedir.


Atlantis Özel Eğitim ve Rehabilitasyon l Yazılım K7